Sıvı yakıtlar, enerji üretiminde kullanılan maddeler arasında önemli bir yere sahiptir. Birim gram başına yüksek enerji verimliliği sunmaları, içerdikleri kimyasal enerjinin hızla ısı enerjisine dönüşmesi, taşınabilirlik ve depolama kolaylığı sayesinde, sıvı yakıtlar sıklıkla tercih edilmektedir. Üretim aşamalarında yoğun olarak kullanılan sıvı yakıtlara örnek olarak, mazot, gaz yağı ve benzin verilebilir.
Sıvı yakıtların enerji değerlerinin belirlenmesi, işletmelerin maliyet analizi ve çevreye verilen zararın tespiti için en önemli parametrelerden birisidir.
Sıvı yakıtların enerji değeri analizleri, uluslararası standartlara (Örneğin, ASTM D 240: ‘Standard Test Method for Heat of Combustion of Liquid Hydrocarbon Fuels by Bomb Calorimeter’) uygun bir şekilde bomba kalorimetre cihazı ile gerçekleştirilmelidir.
Sıvı yakıt analizleri diğer yakıtların (örneğin katı yakıt; kömür, biyoyakıt vb.) kalorifik değer analizleri ile benzer işlemleri içermektedir. Yakıtların kalorifik değer analizlerindeki benzer işlemler;
Numune, metal/quartz kroze içerisine, 1 grama mümkün olduğunca yakın tartılır, ardından numune analiz haznesi (kalorimetre bombası) içerisine yerleştirilir.
Yakma teli veya yakma ipi fünye olarak kullanılır, numuneye temas edecek şekilde ateşleme bacaklarına bağlanır.
Yakma işlemi oksijenli ortamda gerçekleştirilir, bu işlem için analiz haznesi içerisine 30-40 bar aralığında saf oksijen dolumu gerçekleştirilir.
Analiz haznesi (kalorimetre bombası) kalorimetre cihazı içerisine yerleştirilir ve analiz başlatılır.
Analiz tamamlandıktan sonra hazne (kalorimetre bombası) içerisindeki gaz, egzoz ile yavaşça boşaltılır.
Her analizden sonra analiz haznesi, ateşleme bacakları ve kroze saf su ile temizlenir.
Sıvı yakıtların sahip oldukları üst ısıl ve alt ısıl değerleri, farklı parametrelerin etkisinin belirlenmesi ile hesaplanmaktadır. ASTM D 240 standardına göre, sıvı yakıt içeriğinde bulunan kükürt miktarı üst ve alt ısıl değere; hidrojen miktarı ise alt ısıl değere etki etmektedir. Sıvı yakıtlarda üst/alt ısıl değer hesaplaması diğer alternatif yakıtlar (kömür, biyokütle, ATY vb.) ile benzer şekilde uygulanmaktadır. Doğru ve hassas analiz sonuçları için ilgili parametrelerin analiz esnasında veya sonrasında kalorimetre sistemine girilmesi gerekmektedir.
Sıvı yakıt analizlerinde, yakıt uçuculuğuna dikkat edilmeli ve analiz hazırlama prosedürleri numuneye uygun şekilde gerçekleştirilmelidir. Uçucu oranı yüksek sıvı yakıtların analizleri; enerji değeri bilinen jelatin kapsül içerisinde veya numunenin yerleştirildiği krozenin enerji değeri bilinen bant ile kapatılması sonrasında gerçekleştirilmelidir.
Dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise, numunenin tam yanmasının sağlanabilmesidir. Yanması zor veya tam yanma gerçekleşemeyen sıvı yakıtlarda, yakma işlemini gerçekleştirmek için katalizör kullanımı tavsiye edilmektedir. Bu sıvı yakıt numuneleri için enerji değeri ve miktarı bilinen mineral yağ (yanmaya yardımcı madde, katalizör) numuneye eklenmelidir. Uygulanan yaklaşım ile numunenin kontrollü ve verimli bir şekilde yanması sağlanır. Böylece sıvı yakıtların enerji değeri doğru ve hassas olarak belirlenebilmektedir.
Sıvı yakıtlar, genellikle çeşitli bileşenlerin farklı oranlarda karıştırılması ile elde edilmektedir. Bu nedenle içerisinde homojenliği ve dolayısıyla enerji değeri analizlerini etkileyebilecek katı parçacıklar bulunabilmektedir. Sıvı yakıtların homojenliği de enerji değeri analizine etki eden önemli parametrelerden biri olduğu için yakıtlar analize uygun hale getirilirken içeriğinde kirli katı parçacık bulunmadığından emin olunması gereklidir. Bu prosedür sıvı yakıt enerji değerinin bomba kalorimetre ile doğru hesaplanması için gereklidir.
Debye Technic Arge Mühendislik Ltd. Şti. olarak üretimini gerçekleştirdiğimiz IC 210 Bomba Kalorimetre Cihazı sıvı yakıt analizlerinin gerçekleştirilmesi için uygundur. Kalorimetre IC210, sıvı yakıtlar için özel tasarlanmış analiz haznesi(bomba) ve hassas sıcaklık okuma yetkinliği ile sıvı yakıt analizlerinizde tekrarlanabilir sonuçlar sunmaktadır. Özellikle Kalorimetre IC 210 sistemi ile sunulan Tekrar Hesaplama modu sayesinde, üst ısıl ve alt ısıl değerlere etki eden parametrelerin enerji değerine etkisi, ilgili standarda uygun şekilde hesaplanabilmektedir.
Kalorimetre IC210 ve analizlerini gerçekleştirmek istediğiniz numuneleriniz hakkında detaylı bilgi almak için destek ekibimize ulaşabilirsiniz. Diğer blog yazılarımızı inceleyerek alternatif yakıt analizleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Comments